လူဦးေရ ၂၅ ေယာက္တိုင္းမွာ တေယာက္ ကာလသားေရာဂါရ (လူဦးရေ ၂၅ ယောက်တိုင်းမှာ တယောက် ကာလသားရောဂါရ)

ကာလသားေရာဂါ ကူးစက္ခံရသူ တေန႔တသန္းေက်ာ္ရွိေန

ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ပႀကီးက ၂၀၁၉ ဇြန္ ၂ ရက္က ထုတ္ျပန္တဲ့ သတင္းတခုမွာ

" ယေန႔ ကမာၻတြင္ ေသခ်ာကုသလ်င္ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ေသာ ကာလသားေရာဂါ sexually transmitted infections (STIs) ကူးစက္ခံရသူ  ေန႔စဥ္ တေန႔တသန္းေက်ာ္ရွိေန" တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

သုေတသနေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ ႏွစ္စဥ္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ နဲ႔ ၄၉ ႏွစ္ၾကား လူဦးေရ ၃၇၅ သန္းဟာ  chlamydia, gonorrhoea, trichomoniasis, and syphilis ဆိုတဲ့ ကာလသားေရာဂါေတြကို ကူးစက္ခံေနရတယ္ဆိုပါတယ္။

တနည္းအားျဖင့္ လူဦးေရ ၂၅ ေယာက္တိုင္းမွာ တေယာက္ဟာ အဆိုပါကာလသားေရာဂါတခုခုသို႔မဟုတ္ထိုထက္ပိုၿပီး ကူးစက္ခံေနရတာပါ။

စာရင္းမ်ားအရ ၂၀၁၆  ႏွစ္မွာ

chlamydia ဆီးပူေညာင္းက် ေရာဂါကူးစက္ခံရသူ ၁၂၇ သန္း  (အမ်ားစုေရာဂါလကၡဏာမခံစားရ)

gonorrhoea ဂႏို ဆီးပူေညာင္းက် ၈၇ သန္း

trichomoniasis,  ၁၅၆ သန္း (70 % ေရာဂါလကၡဏာမခံစားရ)

syphilis (ဆစ္ဖလစ္) ၆.၃သန္း ရွိၿပီး  (အမ်ားစုေရာဂါလကၡဏာမခံစားရ / သတိမထားမိလိုက္မီ လကၡဏာေပ်ာက္) အခုထိ ကာလသားေရာဂါျပန္႔ပြားမႈ ရပ္တန္႔ေအာင္ေဆာင္႐ြက္ခ်က္ေတြဟာ တိုးတက္မႈမရွိေသးတာကို ေတြ႕ရတယ္ဆိုပါတယ္။


ျပသနာတခုကေတာ့ ေရာဂါရွိသူအေတာ္မ်ားမ်ား ဟာ ဘာေရာဂါလကၡဏာကိုမွမခံစားရတဲ့အတြက္ စစ္ေဆးၿပီး ေဆးကုသမႉခံယူဖို႔ လိုမွန္း မသိၾကပါဘူး။

ေနာက္ျပသနာတခုကေတာ့ တခ်ိဳ႕ေဒသေတြမွာ ေရာဂါကိုစစ္ေဆးဖို႔ နဲ႔ စနစ္တက်ကုသေပးဖို႔ ေဆး႐ုံေဆးခန္းေတြနဲ႔ အလွမ္းကြာေဝးေနတာလည္းျဖစ္ပါတယ္။

အဆိုးဆုံးကေတာ့ စနစ္တက် ကုမ်ဳမခံျခင္းရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ေဆးယဥ္ပါးေသာပိုးမ်ား  ( စူပါဂႏို)  ျပန္႔ပြားေနလို႔ သုံးေနက်ေဆးေတြနဲ႔ ကုလို႔မရေတာ့တဲ့ျပသနာပါ။

ေရာဂါ လကၡဏာတခ်ိဳ႕

ဆစ္ဖလစ္ရာဂါသည္တခ်ိဳ႕မွာ ပါးစပ္နဲ႔ လိင္အဂၤါေတြမွာ နာက်င္မႈမရွိတဲ့ ခပ္မာမာ ရွန္ကာအနာတာေတြျဖစ္တတ္ သလို တခ်ိဳ႕မွာေတာ့

လက္ဖဝါးေျခဖဝါးအေရျပားကြာတာ 

အေရျပားမွာ အဖုပိတ့္ထြက္တာ၊ 

ေပါင္ၿခံအက်ိတ္ေတြႀကီးတတ္ၿပီး ေရာဂါရင့္သြားလ်င္ လကၡဏာေတြ သူ႔ဟာသူျပန္ေပ်ာက္သြားတတ္ပါတယ္။

က်န္ေရာဂါသုံးမ်ိဳးကေတာ့

ဆီးပူျခင္း ဆီးက်င္ျခင္း

ဆီးလမ္းမွ ျပည္က်ျခင္း,

တန္ဆာမွာယားယံျခင္း ၊

ေဝွးေစ့ေယာင္ျခင္း၊

အမ်ိဳးသမီးမ်ား အျဖဴဆင္းျခင္း၊

ရာသီလာစဥ္နာက်င္ျခင္း စသည္ လကၡဏာမ်ားျပတတ္ပါတယ္။


 https://www.cdc.gov/std/syphilis/images/chancre-penile.htm

https://www.cdc.gov/std/syphilis/images/rash-gbr.htm

https://www.cdc.gov/std/syphilis/images/rash-palmar.htm

ေနာက္ဆက္တြဲျပသနာမ်ား

အဆိုပါေရာဂါေတြကို ႏုစဥ္မွာ ေသခ်ာမကုပါက အာ႐ုံေၾကာနဲ႔ ႏွလုံး( ဆစ္ဖလစ္)၊ ေတြကို ထိခိုက္သလို ကေလးမရႏိုင္ဘဲ ၿမဳံသြားျခင္း၊ သားအိမ္ျပင္ပတြင္သေႏၶတည္ျခင္း၊ ကေလးအေသေမြးျခင္း၊ တို႔ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ကာလသားေရာဂါကုးစက္ခံရသူတိုင္းမွာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုးနဲ႔ အသားဝါဘီပိုးကူစက္ခံရႏိုင္ေျခလည္းပိုမ်ားပါတယ္။

ဆစ္ဖလစ္ တမ်ိဳးတည္းေၾကာင့္ ကေလးအေသေမြးတာနဲ႔ ေမြးကင္းစကေလးေသဆုံးတဲ့ အေရအတြက္ဟာေတာင္ ၂၀၁၆ ႏွစ္မွာ ႏွစ္သန္းအထိရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကူးစက္ျခင္းနဲ႔ ကာကြယ္ျခင္း

ဒီေရာဂါေတြကူးစက္တာ အမ်ားစုက အကာကြယ္မယူတဲ့ လိင္ဆက္ဆံမႈပါ။

ပါးစပ္ျဖင့္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းကလည္း ကာလသားေရာဂါကူးပါတယ္။

ေရာဂါရွိသူမိခင္ကေန ကေလးကိုကူးတာလည္းရွိပါတယ္။

ေနာက္တခုကေတာ့ ေရာဂါရွိသူရဲ႕ ေသြး/ ေသြးရည္ၾကည္ကို မသိလို႔သြင္းမိလ်င္လည္းကူးပါတယ္။

တကယ္ေတာ့  ေဘးအႏၲရာယ္ကင္းေသာ လိင္ဆက္ဆံေရး နဲ႔ ကြန္ဒုံးကို စနစ္တက် သုံးစြဲျခင္း စတဲ့ လိင္ပညာေပးျခင္းျဖင့္ အဲဒီကာလသားေရးဂါေတြမကူးစက္ေအာင္တားဆီးကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။

ဘယ္သူေတြက ေရာဂါျဖန္႔ျဖဴးေနတာလဲ

 ဒီေန႔ေခတ္မွာ ကာလသားေရာဂါကိုေပးတာ  ျပည့္တန္ဆာတြခ်ည္းပဲ မဟုတ္ပါ။ အငွားမယား၊ အေပ်ာ္တြဲသူေတြကေန သမီးရည္းစား၊ အိမ္ေတာင္ဖက္အထိက ေရာဂါေပးႏိုင္ပါတယ္။

 တဦးကို တဦး ရာႏႈန္းျပည့္ယုံၾကည္ဖို႔ကခက္လာပါတယ္။

ေရာဂါရွိသူတခ်ိဳ႕မွာ ဘာေရာဂါလကၡဏာမွမျပလို႔ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ေရာဂါမရွိဘူးထင္ၿပီး သူတို႔ရဲ႕အိမ္ေထာင္ဖက္နဲ႔ ဆက္ဆံရာကေနလည္း အိမ္ေထာင္ဖက္ကို ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။

သူတို႔က ေသြးတို႔ ေသြးရည္ၾကည္တို႔ကိုလႉရာမွာ ပိုးစစ္လို႔ မရေသးတဲ့ကာလ (Window period) ျဖစ္ေနပါက မသိႏိုင္လို႔ ေနမေကာင္းသူေတြကိုသြင္းမိၿပီးလည္းကူးပါတယ္။



တခ်ိဳ႕ေတြက ျပည့္တန္ဆာတို႔ လို လူတကာနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံသူေတြနဲ႔ မွသာ အကာကြယ္ ( ကြန္ဒုံး) သုံးၾကၿပီး အငွားမယား၊ အေပ်ာ္တြဲသူေတြ၊ သမီးရည္းစား ေတြမွာေတာ့ ေရာဂါမရွိႏိုင္ဘူးလို႔ယူဆၿပီး အကာအကြယ္မယူတတ္ၾကပါဘူး။ 

တကယ္ေတာ့ တလင္တမယားအျပင္က ဘယ္သူနဲ႔မဆို လိင္ဆက္ဆံလ်င္ အကာကြယ္ယူရမွာျဖစ္ပါတယ္။

အိမ္ေထာင္ရွင္မ်ား မိမိတို႔ အိမ္ေထာင္ဖက္အေပၚသစၥာရွိရမွာျဖစ္သလို အကယ္၍ အိမ္ေထာင္ျပင္ပမွာ  ကိစၥေတြျဖစ္ခဲ့လ်င္လည္း အကာကြယ္ေသခ်ာယူသင့္ပါတယ္။

တခါက အမ်ိဳးသမီးမ်ားက်န္းမာေရးပညာေပး ေဟာေျပာပြဲတခုမွ ဆရာဝန္မႀကီးတေယာက္က ေျပာဖူးပါတယ္။ "မၾကာခဏခရီးသြားရတဲ့ ေယာက်ၤားတို႔ရဲ႕ အမ်ိဳးသမီးမ်ား  မိမိတို႔ လင္ေယာက်ၤားအိတ္ထဲမွာ ကြန္ဒုံးေတြ႕လ်င္ စိတ္မဆိုးပါနဲ႔ ၊ သူက ကိုယ္နဲ႔ေဝးေနလို႔ အျပင္မွာ အေပ်ာ္ရွာေပမယ့္ ကိုယ့္ကို ေရာဂါမရေအာင္ကာကြယ္ေပးတယ္လို႔ ေက်းဇူးတင္ပါ။ ကြန္ဒုံးေတြ နည္းလာရင္ ဝယ္ျဖည့္ေပးလိုက္ပါ" တဲ့။

ကြန္ဒုံးသုံးျခင္းျဖင့္ မလိုလားအပ္ေသာ မေတာ္တဆ ကိုယ္ဝန္ရျခင္းမွ ကာကြယ္႐ုံသာမက အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီအပါအဝင္ ကာလသားေရာဂါမ်ားကူးစက္ျခင္းကလည္းကာကြယ္ေပးပါတယ္။ 

 ကုသျခင္း

ေရာဂါရွိသူမ်ားသာမက အိမ္ေထာင္ဖက္အပါအဝင္ သူတို႔နဲ႔ လိင္ဆက္ဖူးသူမ်ားကိုပါ ကုသဖို႔လိုပါတယ္။

စနစ္တက် ေဆးပတ္လည္ေအာင္ ကုရသလို ျပန္လည္စစ္ေဆးဖို႔လို ေကာင္းလိုႏိုင္ပါတယ္။

ေရာဂါ လုံးဝ ေပ်ာက္ကင္းခ်ိန္အထိ လိင္ဆက္ဆံျခင္းကို ေရွာင္ သင့္သလို မရွာင္ႏိုင္ပါက ကြန္ုဒုံးသုံးရပါမယ္။

ေဆးပတ္လည္ေအာင္ မေသာက္သူေတြေၾကာင့္ ေဆးယဥ္ပါးေသာပိုးမ်ား  (ဥပမာ စူပါဂႏို)  ျပန္႔ပြားေနၿပီျဖစ္တာေၾကာင့္ စနစ္တက်စစ္ေဆးကုသဖို႔ အေရးႀကီးေၾကာင္း သတင္းလက္ဆင့္

ကမ္းရပါတယ္.

အခုေခတ္စားလာေနတဲ့ LGBTေတြမွာလည္း ကာလသားေရာဂါေတြ ကူစက္ျပန္႔ပြားပါတယ္။ ပိုေတာင္ဆိုးတတ္ပါတယ္။




8/6/19



https://www.who.int/news-room/detail/06-06-2019-more-than-1-million-new-curable-sexually-transmitted-infections-every-day

https://www.cdc.gov/std/chlamydia/stdfact-chlamydia.htm

https://www.cdc.gov/std/trichomonas/stdfact-trichomoniasis.htm

https://www.cdc.gov/std/gonorrhea/stdfact-gonorrhea.htm

https://www.cdc.gov/std/syphilis/stdfact-syphilis.htm

ကာလသားရောဂါ ကူးစက်ခံရသူ တနေ့တသန်းကျော်ရှိနေ(ယူနီကုဒ်)

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ပကြီးက ၂၀၁၉ ဇွန် ၂ ရက်က ထုတ်ပြန်တဲ့ သတင်းတခုမှာ
" ယနေ့ ကမ္ဘာတွင် သေချာကုသလျင် ပျောက်ကင်းနိုင်သော ကာလသားရောဂါ sexually transmitted infections (STIs) ကူးစက်ခံရသူ  နေ့စဉ် တနေ့တသန်းကျော်ရှိနေ" တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

သုတေသနတွေ့ရှိချက်များအရ နှစ်စဉ် အသက် ၁၅ နှစ် နဲ့ ၄၉ နှစ်ကြား လူဦးရေ ၃၇၅ သန်းဟာ  chlamydia, gonorrhoea, trichomoniasis, and syphilis ဆိုတဲ့ ကာလသားရောဂါတွေကို ကူးစက်ခံနေရတယ်ဆိုပါတယ်။ 
တနည်းအားဖြင့် လူဦးရေ ၂၅ ယောက်တိုင်းမှာ တယောက်ဟာ အဆိုပါကာလသားရောဂါတခုခုသို့မဟုတ်ထိုထက်ပိုပြီး ကူးစက်ခံနေရတာပါ။
စာရင်းများအရ ၂၀၁၆  နှစ်မှာ
chlamydia ဆီးပူညောင်းကျ ရောဂါကူးစက်ခံရသူ ၁၂၇ သန်း (အများစုရောဂါလက္ခဏာမခံစားရ)
gonorrhoea ဂနို ဆီးပူညောင်းကျ ၈၇ သန်း 
trichomoniasis,  ၁၅၆ သန်း (70 % ရောဂါလက္ခဏာကိုမခံစားရ)
syphilis (ဆစ်ဖလစ်) ၆.၃သန်း ရှိပြီး  (အများစုရောဂါလက္ခဏာမခံစားရ / သတိမထားမိလိုက်မီ လက္ခဏာပျောက်) အခုထိ ကာလသားရောဂါပြန့်ပွားမှု ရပ်တန့်အောင်ဆောင်ရွက်ချက်တွေဟာ တိုးတက်မှုမရှိသေးတာကို တွေ့ရတယ်ဆိုပါတယ်။

ပြသနာတခုကတော့ ရောဂါရှိသူအတော်များများ ဟာ ဘာရောဂါလက္ခဏာကိုမှမခံစားရတဲ့အတွက် စစ်ဆေးပြီး ဆေးကုသမှူခံယူဖို့ လိုမှန်း မသိကြပါဘူး။
နောက်ပြသနာတခုကတော့ တချို့ဒေသတွေမှာ ရောဂါကိုစစ်ဆေးဖို့ နဲ့ စနစ်တကျကုသပေးဖို့ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေနဲ့ အလှမ်းကွာဝေးနေတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ 
အဆိုးဆုံးကတော့ စနစ်တကျ ကုမျုမခံခြင်းရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ဆေးယဉ်ပါးသောပိုးများ  ( စူပါဂနို)  ပြန့်ပွားနေလို့ သုံးနေကျဆေးတွေနဲ့ ကုလို့မရတော့တဲ့ပြသနာပါ။ 

ရောဂါ လက္ခဏာတချို့

ဆစ်ဖလစ်ရာဂါသည်တချို့မှာ ပါးစပ်နဲ့ လိင်အင်္ဂါတွေမှာ နာကျင်မှုမရှိတဲ့ ခပ်မာမာ ရှန်ကာအနာတာတွေဖြစ်တတ် သလို တချို့မှာတော့ 
လက်ဖဝါးခြေဖဝါးအရေပြားကွာတာ 
အရေပြားမှာ အဖုပိတ့်ထွက်တာ၊ 
ပေါင်ခြံအကျိတ်တွေကြီးတတ်ပြီး ရောဂါရင့်သွားလျင် လက္ခဏာတွေ သူ့ဟာသူပြန်ပျောက်သွားတတ်ပါတယ်။
ကျန်ရောဂါသုံးမျိုးကတော့ 
ဆီးပူခြင်း ဆီးကျင်ခြင်း 
ဆီးလမ်းမှ ပြည်ကျခြင်း, 
တန်ဆာမှာယားယံခြင်း ၊
ဝှေးစေ့ယောင်ခြင်း၊ 
အမျိုးသမီးများ အဖြူဆင်းခြင်း၊ 
ရာသီလာစဉ်နာကျင်ခြင်း စသည် လက္ခဏာများပြတတ်ပါတယ်။ 

 https://www.cdc.gov/std/syphilis/images/chancre-penile.htm
https://www.cdc.gov/std/syphilis/images/rash-gbr.htm
https://www.cdc.gov/std/syphilis/images/rash-palmar.htm

နောက်ဆက်တွဲပြသနာများ

အဆိုပါရောဂါတွေကို နုစဉ်မှာ သေချာမကုပါက အာရုံကြောနဲ့ နှလုံး( ဆစ်ဖလစ်)၊ တွေကို ထိခိုက်သလို ကလေးမရနိုင်ဘဲ မြုံသွားခြင်း၊ သားအိမ်ပြင်ပတွင်သန္ဓေတည်ခြင်း၊ ကလေးအသေမွေးခြင်း၊ တို့ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ 
ကာလသားရောဂါကုးစက်ခံရသူတိုင်းမှာ အိတ်ချ်အိုင်ဗွီပိုးနဲ့ အသားဝါဘီပိုးကူစက်ခံရနိုင်ခြေလည်းပိုများပါတယ်။ 
ဆစ်ဖလစ် တမျိုးတည်းကြောင့် ကလေးအသေမွေးတာနဲ့ မွေးကင်းစကလေးသေဆုံးတဲ့ အရေအတွက်ဟာတောင် ၂၀၁၆ နှစ်မှာ နှစ်သန်းအထိရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

ကူးစက်ခြင်းနဲ့ ကာကွယ်ခြင်း

ဒီရောဂါတွေကူးစက်တာ အများစုက အကာကွယ်မယူတဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှုပါ။
ပါးစပ်ဖြင့် လိင်ဆက်ဆံခြင်းကလည်း ကာလသားရောဂါကူးပါတယ်။ 
ရောဂါရှိသူမိခင်ကနေ ကလေးကိုကူးတာလည်းရှိပါတယ်။ 
နောက်တခုကတော့ ရောဂါရှိသူရဲ့ သွေး/ သွေးရည်ကြည်ကို မသိလို့သွင်းမိလျင်လည်းကူးပါတယ်။ 
တကယ်တော့  ဘေးအန္တရာယ်ကင်းသော လိင်ဆက်ဆံရေး နဲ့ ကွန်ဒုံးကို စနစ်တကျ သုံးစွဲခြင်း စတဲ့ လိင်ပညာပေးခြင်းဖြင့် အဲဒီကာလသားရေးဂါတွေမကူးစက်အောင်တားဆီးကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။ 

ဘယ်သူတွေက ရောဂါဖြန့်ဖြူးနေတာလဲ

 ဒီနေ့ခေတ်မှာ ကာလသားရောဂါကိုပေးတာ ပြည့်တန်ဆာတွချည်းပဲ မဟုတ်ပါ။ အငှားမယား၊ အပျော်တွဲသူတွေကနေ သမီးရည်းစား၊ အိမ်တောင်ဖက်အထိက ရောဂါပေးနိုင်ပါတယ်။ 
 တဦးကို တဦး ရာနှုန်းပြည့်ယုံကြည်ဖို့ကခက်လာပါတယ်။ 
ရောဂါရှိသူတချို့မှာ ဘာရောဂါလက္ခဏာမှမပြလို့ သူတို့ကိုယ်သူတို့ ရောဂါမရှိဘူးထင်ပြီး သူတို့ရဲ့အိမ်ထောင်ဖက်နဲ့ ဆက်ဆံရာကနေလည်း အိမ်ထောင်ဖက်ကို ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။
သူတို့က သွေးတို့ သွေးရည်ကြည်တို့ကိုလှူရာမှာ ပိုးစစ်လို့ မရသေးတဲ့ကာလ (Window period) ဖြစ်နေပါက မသိနိုင်လို့ နေမကောင်းသူတွေကိုသွင်းမိပြီးလည်းကူးပါတယ်။ 

တချို့တွေက ပြည့်တန်ဆာတို့ လို လူတကာနဲ့ လိင်ဆက်ဆံသူတွေနဲ့ မှသာ အကာကွယ် ( ကွန်ဒုံး) သုံးကြပြီး အငှားမယား၊ အပျော်တွဲသူတွေ၊ သမီးရည်းစား တွေမှာတော့ ရောဂါမရှိနိုင်ဘူးလို့ယူဆပြီး အကာအကွယ်မယူတတ်ကြပါဘူး။ 
တကယ်တော့ တလင်တမယားအပြင်က ဘယ်သူနဲ့မဆို လိင်ဆက်ဆံလျင် အကာကွယ်ယူရမှာဖြစ်ပါတယ်။
အိမ်ထောင်ရှင်များ မိမိတို့ အိမ်ထောင်ဖက်အပေါ်သစ္စာရှိရမှာဖြစ်သလို အကယ်၍ အိမ်ထောင်ပြင်ပမှာ  ကိစ္စတွေဖြစ်ခဲ့လျင်လည်း အကာကွယ်သေချာယူသင့်ပါတယ်။
တခါက အမျိုးသမီးများကျန်းမာရေးပညာပေး ဟောပြောပွဲတခုမှ ဆရာဝန်မကြီးတယောက်က ပြောဖူးပါတယ်။ "မကြာခဏခရီးသွားရတဲ့ ယောင်္ကျားတို့ရဲ့ အမျိုးသမီးများ  မိမိတို့ လင်ယောင်္ကျားအိတ်ထဲမှာ ကွန်ဒုံးတွေ့လျင် စိတ်မဆိုးပါနဲ့ ၊ သူက ကိုယ်နဲ့ဝေးနေလို့ အပြင်မှာ အပျော်ရှာပေမယ့် ကိုယ့်ကို ရောဂါမရအောင်ကာကွယ်ပေးတယ်လို့ ကျေးဇူးတင်ပါ။ ကွန်ဒုံးတွေ နည်းလာရင် ဝယ်ဖြည့်ပေးလိုက်ပါ" တဲ့။ 
ကွန်ဒုံးသုံးခြင်းဖြင့် မလိုလားအပ်သော မတော်တဆ ကိုယ်ဝန်ရခြင်းမှ ကာကွယ်ရုံသာမက အိတ်ချ်အိုင်ဗွီအပါအဝင် ကာလသားရောဂါများကူးစက်ခြင်းကလည်းကာကွယ်ပေးပါတယ်။ 

 ကုသခြင်း

ရောဂါရှိသူများသာမက အိမ်ထောင်ဖက်အပါအဝင် သူတို့နဲ့ လိင်ဆက်ဖူးသူများကိုပါ ကုသဖို့လိုပါတယ်။
စနစ်တကျ ဆေးပတ်လည်အောင် ကုရသလို ပြန်လည်စစ်ဆေးဖို့လို ကောင်းလိုနိုင်ပါတယ်။
ရောဂါ လုံးဝ ပျောက်ကင်းချိန်အထိ လိင်ဆက်ဆံခြင်းကို ရှောင် သင့်သလို မရှာင်နိုင်ပါက ကွန်ုဒုံးသုံးရပါမယ်။ 
ဆေးပတ်လည်အောင် မသောက်သူတွေကြောင့် ဆေးယဉ်ပါးသောပိုးများ  (ဥပမာ စူပါဂနို)  ပြန့်ပွားနေပြီဖြစ်တာကြောင့် စနစ်တကျစစ်ဆေးကုသဖို့ အရေးကြီးကြောင်း သတင်းလက်ဆင့်
ကမ်းရပါတယ်.
အခုခေတ်စားလာနေတဲ့ LGBTတွေမှာလည်း ကာလသားရောဂါတွေ ကူစက်ပြန့်ပွားပါတယ်။ ပိုတောင်ဆိုးတတ်ပါတယ်။ 


8/6/19 


https://www.who.int/news-room/detail/06-06-2019-more-than-1-million-new-curable-sexually-transmitted-infections-every-day
https://www.cdc.gov/std/chlamydia/stdfact-chlamydia.htm
https://www.cdc.gov/std/trichomonas/stdfact-trichomoniasis.htm
https://www.cdc.gov/std/gonorrhea/stdfact-gonorrhea.htm
https://www.cdc.gov/std/syphilis/stdfact-syphilis.htm