စားသောက်ဆိုင်မှာ စားသောက်ခြင်းနဲ့ COVID-19

စားသောက်ဆိုင်မှာ စားသောက်ခြင်းနဲ့ COVID-19  

COVID-19  ဗိုင်ရပ်စ်ကို အသက်ရှုလမ်းကြောင်းကကူးစက်တဲ့ပိုးလို့ သတ်မှတ်ပါတယ်။
သူတို့တတွေလူတဦးကနေတဦးကိုကူးစက်ပုံ ၂ မျိုးရှိပါတယ်။

၁.  ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးရှိသူ စကားပြော၊ နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးလို့ထွက်လာတဲ့ တံတွေး၊ နှာရည် အမှုန်ကလေးတွေနဲ့အတူဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေကို အနားမှာရှိသူက ရှူသွင်းလိုက်တဲ့ လေထဲပါဝင်ပြီး ရှူရှိုက်မိတာနဲ့ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းထဲရောက်သွားပြီးကူးပါတယ်။
အဲဒီ အမှုန်တွေက အကွာအဝေး တမီတာ ( တကိုက်တထွာ) မှာ ရှိသူတွေထိပြန့်ပါတယ်။
၂. (က) အဲဒီ အမှုန်တွေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တွေ အနီးနားက ပစ္စည်း၊ ပရိဘောဂ၊ အသုံးအဆောင်တွေပေါ်ကိုကျပြီး အဲဒီပိုးတွေရှိတဲ့ မျက်နှာပြင်ကို တယောက်ယောက်က ထိကိုင်မိတော့ သူတို့လက်မှာပါသွားပါတယ်။ အဲဒီလက်ကို သေချာ သန့်ရှင်းရေးမလုပ်ဘဲ မိမိပါးစပ်၊ နှာခေါင်း၊ မျက်စေ့တို့ကို ထိကိုင်မိလို့ဖြစ်စေ၊
(ခ) အဲဒီ အမှုန်တွေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တွေ အနီးနားက အစားသောက်  ပန်းကန်ခွက်ယောက်တို့ပေါ်ကိုတိုက်ရိုက်ကျပြီး  အဲဒီ အစားအသောက်(သို့) ပိုးတွေထိထားတဲ့လက်နဲ့ ကိုင်တဲ့ (သို့) ပိုးတွေတိုက်ရိုက်ကျထားတဲ့ ပန်းကန်ခွက်ယောက်တွေ နဲ့ထည့်ထားတဲ့ အစားအသောက်တွေကိုစားသောက်မိလို့ဖြစ်စေ ကူးစက်ခံရနိုင်ပါတယ်။
သုတေသနတွေအရ အသက်ရှုလမ်းက ကူးစက်တဲ့ ပိုးတွေဟာ  နံပတ် ၂ နည်းနဲ့ ကူးတဲ့နှုန်းက ပိုများပါတယ်။

စားသောက်ဆိုင်တွေမှာ

စားသောက်ဆိုင်တွေမှာစားသောက်ကြတဲ့အခါ ဒီလိုပိုးမျိုးကူးစက်စက်နိုင်တဲ့ ၂နည်းလုံးနဲ့ ကူးနိုင်ပါတယ်။  နံပတ် ၂ နည်းကတော့ အဓိကပါ။

 ဗိုင်းရပ်စ် ဘယ်သူ့ဆီကလာလဲ

အကြမ်းအားဖြင့် ၂ စုရှိပါတယ်။
(၁) ဆိုင်ဝန်ထမ်း
(၂) စားသောက်ဆိုင်လာသူများ၊ အတူစားသောက်သူများ

(၁) ဆိုင်ဝန်ထမ်း 

ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံထားရသူဆိုင်ဝန်ထမ်းက နှာချေ ချောင်းဆိုးလို့ထွက်လာတဲ့ တံတွေး၊ နှာရည် အမှုန်ကလေးတွေနဲ့အတူဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေကို အနားမှာရှိတဲ့ ပန်းကန်၊ခွက်ယောက် ဇွန်းခက်ရင်းစတဲ့ အသုံးအဆောင်တွေပေါ်ကျပြီး ဆက်ကူးနိုင်ပါတယ်။
သူတို့နှာခေါင်းစည်း စည်းထားတယ်ဆိုလျင်တောင် နှာခေါင်းစည်းကိုဟပြီး နှာချေ ချောင်းဆိုး၊ နှပ်ညှစ်တဲ့အခါ နှာခေါင်းစည်းမှာကပ်နေတဲ့ပိုး၊နဲ့ လက်မှာပေတဲ့ တံတွေး၊ နှာရည် တွေကပိုးတွေ သူတို့လက်မှာကပ်ပါတယ်။ လက်ကိုချင်ချင်းသေသေချာချာမဆေးဘဲ အစားအသောက်တွေကိုပြင်ဆင်တာ၊ ပန်းကန်ခွက်ယောက်တွေကို ကိုင်တွယ်တာ စတာတွေကနေ အစားအသောက်နဲ့ ဇွန်းခက်ရင်း၊ အအေးခွက် လာချပေးတဲ့ လက်သုတ် စတာတွေပေါ်ကိုရောက်ကာ စားသုံးသူက စားမိနိုင်ပါတယ်။

(၂) စားသောက်ဆိုင်လာသူများ၊ အတူစားသောက်သူများ
အနီးအနားစားပွဲက (သို့) အတူတူစားနေသူနှာချေ ချောင်းဆိုးလို့ထွက်လာတဲ့ တံတွေး၊ နှာရည် အမှုန်ကလေးတွေနဲ့အတူဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေကို အနားမှာရှိတဲ့ အစားအသောက်နဲ့ တွေပေါ်ကိုရောက်ကာ စားသုံးသူတဲ့ အထဲပါသွားနိုင်ပါတယ်။
စာသုံးသူတွေကတော့ စားနေချိန်နှာခေါင်းစည်းမစည်းပါ။ နှာချေ ချောင်းဆိုးလျင် စားပွဲ ဘေးဘက်ကို လှည့်လုပ်တတ်လို့ ဘေးစားပွဲကို စင်နိုင်ပါတယ်။
ပါးစပ်ကို လက်နဲ့ တစ်သျှူးနဲ့အုပ်ချောင်းဆိုးနှာချေသူတွေလက်မှာကပ်ပါလာတဲ့ ပိုးတွေ စားပွဲ၊ ကုလားထိုင် အချဉ်ခွက်၊ ငြုပ်ဆီပုလင်း၊ ငြုပ်ကောင်းပုလင်း  တစ်သျှူးဗူး၊ သွားကြားထိုးတံဗူးဦ တံခါးလက်ကိုင် စသည်ဖြင့်ကိုင်မိတဲ့ ပစ္စည်းအတော်များများမှာ ကပ်ကျန်နေပြီး အဲဒီပစ္စည်းတွေကို ကိုင်တွယ်သူ လက်ဆင့်ကမ်းသူ တခြား စားသောက်သူများ ဆိုင်ဝန်ထမ်းများကိုကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ ပိုးပေနေတဲ့လက်ကို

ဘူဖေးကတော့ပိုဆိုးပါတယ်။ စားသောက်သူအားလုံးနီးပါး အစားစာတွေထည့်ထားတဲ့ ဗန်းတွေနားတန်းစီ အနားမှာ နှာချေချောင်းဆိုးမှ မဟုတ် အနားမှာ စကားပြောတောင်တွံတွေးစင်တတ်လို့ အစားတွေထဲ ပိုးတွေတန်းရောက်၊
နှပ်ညှစ်ထား  ပါးစပ်ကိုင် နှာခေါင်းကိုင်ထားတဲ့ မသန့်တဲ့လက်နဲ့ ဇွန်ကြီးတွေ ကိုသူကိုင်လိုက်ကိုယ်ကိုင်လိုက်၊ ပိုးတွေကကိုယ့်လက်မှာပါလာပြီး အခက်မှာရေးထားသလိုကူး။

ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ

• ကူးစက်ရောဂါပြန့်နေချိန်မှာ စားသောက်ဆိုင်တွေကိုရှောင်ပါ။
• မတတ်သာလို့စားရလျင် ပူပူနွေးနွေးချက်ပြုတ်ထားတာကို မှာစားပါ၊
• အသုံးအဆောင်တွေကို ရေနွေးနဲဆေးလို့ရလျင်ဆေးပြီးမှသုံးပါ။
• အစာမစားမီ (သို့) အစားအသောက်နဲ့ အသုံးအဆောင်တွေကို မကိုင်မီလက်ကို သန်ံရှင်းပါ။
• လူးအများနဲ့ဝေးတဲ့ နေရာမှာထိုင်ပါ။ အဲယားကွန်း လေတင်ဘက်ကိုရွေးပါ။ 
• တစ်သျှူးအစိုယူသွားပြီး ပစ္စည်းတွေကို မကိုင်မီ သုတ်သင်သန့်ရှင်းပါ။ 
• လူအများထိကိုင်တဲ့ပစ္စည်းတွေကို ကိုင်ပြီးတိုင်းမိမိလက်ကိုသန့်ရှင်းရေးလုပ်ပါ။ 

ဒေါက်တာအောင်
24-2-20


https://b-wise-2b-healthy.blogspot.com/2020/02/covid-19_25.html

မြန်မာနဲ့ COVID-19

မြန်မာနဲ့ COVID-19

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းအတွင်းဂျပန်နဲ့ တောင်ကိုးရီးယား နောက်တော့ အီတလီနဲ့ အီရန်မှာ COVID-19 ဗိုင်းရပ်ပိုးစစ်ဆေးတွေ့ရှိသူတွေ နေ့ချင်းညချင်း အလျင်မြန်တိုးပွားလာပါတယ်။

ဒါပေမယ့်အဲဒီလို ပိုးတွေ့သူအရေအတွက် ရုတ်တရက်တက်လာတာက ဒီဗိုင်းရပ်က တရက်နှစ်ရက်အတွင်း ရာနဲ့ချီတဲ့လူတွေဆီကို ပြန့်ပွားကူးစက်သွားတာမဟုတ်ပါ။

ဘာလို့ ရောဂါပိုဂရှိသူတွေရုတ်တရက်တက်လာတာလဲ 

အခုနောက်ပိုင်း ဆက်လက်ပြန့်ပွားနေတဲ့ COVID-19  ဗိုင်းရပ်စ်က ဝူဟန်မှာစပြန့်တဲ့ဗိုင်းရပ်လောက်မဆိုးတော့ ပဲ သာမန် နှားစေးချောင်းဆိုးလောက်နဲ့ ပျောက်သွားသူတွေ သာမက ရောဂါလက်ခဏာ သိသိသာသာမပြလိုက်ဘဲ သူများကို ဆက်ပြီးကူးသွားတာတွေများလာနေပါတယ်။ ကူးစက် နှုန်းကတော့ သာမန် တုပ်ကွေးလို အလွယ်တကူကူးလာပါတယ်။
တခါ အဲဒီနိုင်ငံတွေအားလုံးအတွက် အခုအချိန်က တုပ်ကွေးရာသီပါ။
ဒီတော့ တရုပ်ပြည်နဲ့ ဆက်စပ်မှုမရှိသူတွေ ရောဂါပိုးတဆင့်ကတဆင့် ကူးစက်ခံရတဲ့ အခါ သာမန် တုပ်ကွေးလို့ပဲ ထင်ကြပါတယ်။
သူတို့ ကိုဆေးကုသူဆရာဝန်တွေအနေနဲ့လဲ နိုင်ငံပြင်ပလည်းမထွက်၊ ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရတဲ့သူ သို့မဟုတ် သံသယရှိသူတွေနဲ့ ထိတွေ့မှုမရှိသူတွေဖျားနာတဲ့အခါ သာမန်တုပ်ကွေးလိုပဲ ကုကြမှာပါ။ သံသယလည်းမဖြစ်ပါ။
အဲဒီလိုကူးစက်ခံရသူတွေထဲက ရောဂါပြင်းထန်သူတယောက်ကို သတိထားမိလို့ စစ်လိုက်တော့မှ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်ခံနေရတာကို တွေ့ပြီး သူနဲ့ ဆက်စပ်သူတွေကိုလိုက်ရှာတဲ့အခါ၊ သံသယဖြစ်စရာ လူတွေ အများကြီးဖြစ်နေပြီဆိုတာကိုတွေ့လိုက်ရတာပါ။  သူတို့ကိုစစ်လိုက်တော့ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက် ခံနေရသူတွေဖြစ်နေတယ်လို့သိလိုက်ရတာပါ။
နေ့စဉ် ပိုးရှိသူတွေနဲ့ ဆက်စပ်သူတွေကိုရှာလိုက် နောက်ထပ်သံသယဖြစ်စရာသူတွေကိုထပ်တွေ့လိုက်၊ စစ်လိုက်တော့ပိုးကဓးစက်ခံနေရတာတွေ့လိုက်၊ ဒီလိုနဲ့ လူနာစာရင်း တရှိန်ထိုးတက်သွားတာပါ။

 ဒါဆို စိတ်မပူရတော့ဘူးလား

ရုတ် တရက်တိုးလားတဲ့ တရက်တာ အရေအတွက် ကိန်းဂဏန်းက အဲဒီနေ့ရဲ့ကူးစက်မှုပမာဏကို တိုက်ရိုက်မပြပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သူတို့ကူးစက်ခံနေရတာ ရက်အနည်းငယ်ကြာနေလောက်ပြီဖြစ်လို့ပါ။ အဲဒီနေ့မှာ စစ်ဆေးတဲ့ သူအရေအတွက်ပေါ်ပဲတည်ပါတယ်။ တကယ်တန်းတနေ့တနေ့ကို ကူးစက်ခံရတဲ့ အရေအတွက်က အဲဒီကိန်းဂဏန်းထက် ပိုနည်းနိုင်သလို ပိုလည်းများနိုင်ပါတယ်။

ဘာကစိတ်ပူစရာလဲ 

တကယ်စိတ်ပူရမှာက လူတွေကြားထဲ လျှောက်သွားနေသူတွေ ထဲမှာ လက္ခဏာမပြ (သို့) သာမန်နှာစေးချောင်းဆိုးလက္ခဏာလောက်နဲ့  တုပ်ကွေးဆိုပြီး ကိုယ့်ဟာကိုယ်ဆေးသောက်ကာ အလုပ်ဆက်လုပ်နေသူတွေ ဆေးရုံဆေးခန်းမပြဘဲ အိမ်မှာ နားနေသူတွေပါ။
ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့  ဘယ်သူမှ သတိမထားမိခင် အဲလိုလူတွေကနေ တခြားလူအများကြီးကို ဆက်ကာဆက်ကာပြန့်သွားခဲ့လို့ပါ။
အဲလိုပြန့်နေတာတွေက ဖေါ်ပြပါနိုင်ငံတွေမှာသာမက မြန်မာအပါအဝင် တခြားဘယ်နိုင်ငံမှာ မဆိုရှိနေနိုင်ပါတယ်။
သူတို့ထဲက တယောက်ယောက်ကို စစ်ဆေးမိလို့ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေ့ပြီဆိုတဲ့အခါကမှ source နဲ့ contact ကိုလိုက်တဲ့အခါ လူမသိ သူမသိ ကူးစက်ခံနေရသူတွေ အများကြီး ဘွားကနဲပေါ်လာဦးမှာပါ။

လေဆိပ်နဲ့ နယ်စပ်မှာ ကိုယ်အပူချိန်ကို စစ်ဆေးနေတာပဲ, ပူစရာလိုသေးလား

လက်ရှိအချိန်ထိလေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေအရ နောက်ပိုင်း COVID-19 ဗိုင်းရပ်ပိုးကိုးစက်ခံရသူတွေဟာ ရောဂါလက္ခဏာမပြခင်မျာကတည်းက သူများကို ဗိုင်းရပ် ဆက်လက်ကူးစက်နေပါပြီ။ နောက်တခုက ၈၀ ရာနှုန်းကျော်က ရောဂါလက္ခဏာမပြင်းထန်လို့  သူတို့တွေ နိုင်ငံထဲဝင်လာချိန်မှာ ဗိုင်းရပ်ပိုးပါလာပေမယ့် လေဆိပ်နဲ့ နယ်စပ်မှာ စစ်ဆေးသူတွေလက်ကလွတ်သွားနိုင်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဗိုင်းရပ်ပိုးကူစက်ခံထားရသူတွေဟာ စစ်ဆေးသူတွေသတိမထားမိဘဲ ဘယ်နိုင်ငံထဲမှာမဆိုရောက်ရှိကာ ဆက် လက် ပြန့်ပွားကူးစက်နေနိုင်ပါတယ်။

 အားနည်းချက်

WHO ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရသူလို့ သံသယရှိဖို့နဲ့စစ်ဆေးဖို့ Definitions က
(၁) ဆေးရုံတက်ရလောက်အောင်ပြင်းထန်ပြီး  ရောဂါဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းရင်းရှာမရတဲ့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရောဂါတခုခု (ဖျားနာ၊ ချောင်းဆိုး အသက်ရှုကြပ်) ရှိပြီး
ရောဂါပြန့်ပွားနေတဲ့ နိုင်ငံ တခုခု ( တရုပ်နိုင်ငံ) ကို ပြီးခဲတဲ့ ၁၄ ရက်အတွင်း ခရီးသွားထားသူ။  (သို့မဟုတ်)
(၂) ဖျားနာ + ချောင်းဆိုး နှာစေး၊ လည်ချောင်းနာ၊ ကိုယ်လက်ကိုက်၊  စတဲ့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းရောဂါလက္ခဏာတွေရှိပြီး  ပြီးခဲတဲ့ ၁၄ ရက်အတွင်း ရောဂါပိုးကူစက်ခံရသူနဲ့ အနီးကပ်ထိတွေ့နေထိုင်ခဲ့ဖူးသူ၊ ရောဂါပိုးရှိသူတွေရှိတဲ့ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေမှာ အလုပ်လုပ်သူ သွားရောက်ဖူးသူ ။

အဲဒီတော့ တုပ်ကွေးရာသီမှာ ဘယ်နိုင်ငံကိုမှလည်းခရီးမသွား၊  COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးခံထားရသူတွေနဲ့လည်း ဆက်ဆံမှုမရှိတဲ့သူတွေ အဖျားနဲ့ နှာစေးချောင်းဆိုးလောက်ပဲရတဲ့အခါ ဘယ်သူကမှ COVID-19 ဗိုင်းရပ်ပိုးစစ်သင့်တယ်လို့ မယူဆတော့ပဲ ရာသီတုပ်ကွေးလို့ပဲ ကုတာ သဘာဝကျပါတယ်။ အဲဒီမှာတင် COVID-19 ဗိုင်းရပ်ပိုးကူးခံထားရသူတွေကို သတိမထားမိတော့ဘဲ သူတို့ကတဆင့်တခြားသူတွေကို ဆက်ကာဆက်ကာပြန့်တာပါ။

ပြည်ရွှေမြန်မှာ ဘယ်လိုလဲ 

၂၃-၂-၂၀ နေ့က ကျန်းမာရေးနဲ့အားကာဝန်ကြီးဌာနကထုတ်တဲ့ ပြည်သူများသို့ပန်ကြားချက်က မြန်မာပြည်မှာ အထက်ဖေါ်ပြပါနိုင်ငံတွေလိုဖြစ်နေလောက်ပြီလို့ သွယ်ဝိုက်ပြီးဆိုတာလို့ယူဆလို့ရပါတယ်။
၁. မြန်မာပြည်နဲ့တရုပ်ပြည်အကြားကုန်းလမ်း လေကြောင်းလမ်း ကူလူးဆက်သွယ်ရေးတွေ ရှိနေပါတယ်။
၂, တရုပ်နှစ်သစ်ကူးပြီးပြန်လာတဲ့ တရုပ်နိုင်ငံသားတွေ မြန်မာပြည်အနှံ့မှာ အလုပ်လုပ်နေပါတယ်။ သူတို့တွေ တော်ရုံဖျားနာလို့ကတော့ အစိုးရဆေးရုံဆေးခန်းကိုမလာပါ၊
၃. နယ်စပ်ကဝင်လာပြီး အလုပ်လုပ်နေတဲ့တရုပ်လူမျိုးတွေ၊ တရုပ်ပြည်မှာ အလုပ်သွားလုပ်ပြီး လမ်းကြောင်းမျိုးစုံကနေပြန်လာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ နယ်သပ်တလျှောက် အထူးသခြင်း ကချင်နဲ့ရှမ်းပြည်တွေမှာ အများကြီးပါ။
၄။ နယ်တွေမှာ နေမကောင်းသူတွေ၊ တရားမဝင်လာရောက်နေထိုင် အလုပ် လုပ်သူတွေ သေကောင်ပေါင်းလဲ မဖြစ်သမျှ အစိုးရဆေးရုံကိုလာပြကြမှာမဟုတ်ပါ ။ ရမ်းကုတွေ အရပ်ဖက် ဆရာဝန် တွေ တိုင်းရင်းဆေးဆရာတွေနဲ့ ကုကြပါတယ်။

အထက်ပါအကြောင်းတွေကြောင့် ပြည်ရွှေမြန်မာမှာ
(က) COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးခံထားရသူတွေ လမ်းမျိုးစုံကနေ ဝင်ရောက်လာပြီးဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ (ခ) သူတို့တွေကို သတိမထားမိလို့ သူတို့ကနေ ထိတွေ့ဆက်ဆံသူ တခြားသူတွေကို ဆက်လက်ကူးစက်ပြန့်ပွားပြီး သူတို့ကတဆင့် ဆက်ကာဆက်ကာပြန့်ပွားနေတာတွေရှိနေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကို ကိုးရီးယား၊ အီတလီနဲ့ အီရန်တို့က နမူးနာပြနေပါတယ်။
(ဂ) အဲလိုသံသယစာရင်းထဲမဝင်ဘဲ ကူစက်ခံနေရသူတယောက်ယောက်ကို သတိထားမိလို့ COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးခံထားရတာကို စစ်ဆေးပေါ်ပေါက်လာပြီး အရင်းအမြစ်နဲ့ ဆက်လက်ပြန့်ပွားနိုင်သူတွေကို ဆက်လက်ရှာဖွေစစ်ဆေးတဲ့အခါမှာတော့ မြန်မာပြည်မှာလည်း COVID-19 လူနာစာရင်း မိုးထိအောင်လှေကားထောင်တက်လာနိုင်ပါတယ်။

ဘာတွေလုပ်ရမလဲ 

ကျန်းမာရေးနဲ့အားကာဝန်ကြီးဌာနက COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးခမခံရအောင်ကာကွယ်ဖို့ လုပ်ဆောင်စရာအကြံပြုချက်တွေကိုသူတို့ရဲ့ အင်တာနက်စာမျက်နှာနဲ့ ဖေ့ဘုတ် စာမျက်နှာတွေမှာ တင်ထားပါတယ်။
အဲဒီအကြံပေးချက်တွေကိုလိုက်နာကြပါ။
အထူးသဖြင့် တကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းရေးပါ။
လးစုလးဝေးကိုရှောင်ပါ။
အိမ်မှာ သက်ကြီးရွယ်အို၊ မကျန်းမာသူ ( ဆီးချို၊ နှလု့း၊ ကျောက်ကပ်) ရောဂါရှိသူ၊ ကလေးငယ်ရှိသူများ အပြင်မှပြန်လာလျင်  ခြေလက်ဆေး အဝတ်လဲ ပြီးမှကျန်တဲ့ လုပ်စရာရှီတာလုပ်ပါ.
မိမိကိုယ်ခံအားကောင်းအောင် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှန်မှန်လုပ်ပါ။ အသီးအရွက်များများစားပါ၊ အိပ်ရေးဝပါစေ၊ စိတ်ဖိစီးမခံပါနဲ့ ။
မိမိမှဦ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာကူစက်ရောဂါလက္ခဏာတခုခုရှိပါက တတ်ကျွမ်းသူ ကျန်းမာရေးပညာရှင်များနဲ့ ပြသ ကုသမှုခံယူပါ။

ကူးစက်ခံရလျင် ဘာဖြစ်မလဲ

ဒီဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရသူ ၈၀ ရာနှုန်းကျော်မှာ သာမန်ရောဂါလက္ခဏာလောက်သာပြပြီး ပျောက်ကင်းသွားကြပါတယ်. ၁၄ ရာနှုန်းလောက်ကသာ ပြင်းထန်တဲ့ လက္ခဏာတွေရတာပါ။ ၅ရာနှုန်လောက်သောလူနာတွေကသာ အသည်းအသန်ဖြစ်ပြီးသေနှုန်းကတော့ ၂ ရာနှုန်းလောက်ပဲရှိပါတယ်။
သေဆုံးသူအများစုကသက်ကြီးရွယ်အိုတွေနဲ့  နာတာရှည်ရောဂါရှိသူတွေအများစုပါ၊။

ဒေါက်တာအောင်
၂၄-၂-၂၀၂၀

https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)
https://www.facebook.com/MinistryOfHealthAndSportsMyanmar/posts/3200223133340303
https://mohs.gov.mm/Main/content/publication/2019-ncov?fbclid=IwAR1hbhcFZpJ81C8D_uiAn0ZTcZ3WJONQVaZL4a_kmxK3jAHnDAxz3pRneIo....
https://www.facebook.com/MinistryOfHealthAndSportsMyanmar/

https://www.facebook.com/MinistryOfHealthAndSportsMyanmar/videos/472268286780775/
https://www.facebook.com/MinistryOfHealthAndSportsMyanmar/videos/489964578595548/
https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/points-of-entry-and-mass-gatherings
https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-2019-outbreak-on-17-february-2020

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် (၂၀၁၉) (ဝူဟန်) ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုနှင့် သေဆုံးမှုဆိုင်ရာ ကိန်းဂဏန်းများ

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် (၂၀၁၉) (ဝူဟန်) ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုနှင့် သေဆုံးမှုဆိုင်ရာ ကိန်းဂဏန်းများ (နေ့စဉ် အပ်ဒိတ်တင်ပေးပါမည်)

Corona virus လူနာသစ်နဲ့ သေတဲ့အရေအတွက်တိုးလာ‌ နေသေးပေမယ့် တရုပ်ပြည်တွင်းမှာ နေ့စဉ်လူနာသစ်စာရင်းက တည်ငြိမ်လာပြီလို့ WHO expert ကဆိုပါတယ်။
https://www.bbc.com/news/world-asia-china-51431087

၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာလကုန်ကစပြီး ဒီဗိုင်းရပ်ကူးစက်ခံရတယ်လို့ အတည်ပြုတဲ့ လူနာအရေအတွက်က နေ့စဉ် တောက်လျှောက်တိုးလာနေရာမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ တပတ်က လူနာသစ် တနေ့ကို တထောင်အောက်ရှိနေကနေ သုံးထောင်ကျော်အထိတိုးလာပါတယ်။ 

ဖေဖေါ်ဝါရီ ၄ရက်နေ့မှာတော့တနေ့တာအတည်ပြုလူနာသစ်စံချိန် တင်ပြီး တရက်တည်းလူနာသစ်ပေါင်း ၃၉၂၅ (တွက်ချက်အဖြေ ၃၉၂၄)  တရုပ်ပြည်တွင်းလူနာသစ်  ၃၈၉၂ ယောက် (တွက်ချက်အဖြေ ၃၈၉၃) ရှိခဲ့တာပါ။ 

 အဲဒီနောက် ဖေဖေါ်ဝါရီ ၅၊ ၆ ရက်၊ ၇ ရက် နဲ့ ၈ ရက်တို့မှာတော့ လူနာသစ် တွေထပ်တိုးတဲ့ နှုန်းကျလာပြီး ဖေဖေါ်ဝါရီ  ၄ ရက်နေ့ ကအရေအတွက်ကို မရောက်တော့ဘဲ ပြန်နည်းစပြုလာပါတယ်။

ဒါကြောင့် ရောဂါပြန့်ပွားမှု အထွဋ်ထိတ်ကိုရောက်ပြီးတည်ငြိမ်လာပြီလို့ထင်ရပေမယ့် ဟုတ်မဟုတ် သေချာပြောဖို့တော့ စောပါသေးတယ်လို့ အဲဒီအရာရှိကဆိုပါတယ်။ 

နေ့စဉ်သေဆုံးမှုအရေအတွက်က နည်းနည်းချင်းတိုးလာပေမယ့် နေ့စဉ်ရောဂါပျောက်လို့ ဆေးရုံဆင်းရတဲ့ လူနာအရေအတွက်ကတော့ တနေ့ တရာအောက်ကနေ တနေ့ ၆၀၀ အထိ တပတ်အတွင်း သိသိသာသာတိုးတက်လာပါတယ်။ 

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲကြီးမှထုတ်ပြန်သော ကိန်းဂဏန်းများ
https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/situation-reports/

တရုပ်ကျန်းမာရေးကော်မရှင်မှ ထုတ်ပြန်သော ကိန်းဂဏန်းများကို
http://www.nhc.gov.cn/xcs/yqtb/list_gzbd.shtml

မြင်သာအောင်ဂရပ်များနဲ့ပြထားပါတယ်။

တရုပ်အစိုးရ ဝဘ်ဆိုက်မှာ တင်တဲ့ ကိန်းဂဏန်းနဲ့ WHO  situation report ကိန်းဂဏန်းနည်းနည်းတော့ကွဲလွဲမှုရှိတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ WHO  situation report ရဲ့ စုစုပေါင်းလူနာအရေတွက်နဲ့ တနေ့တာ လူအသစ်အရေအတွက်ကိုတွက်ကြည့်လျင်လည်းနည်းနည်းလွဲတဲ့ရက်တွေရှိပါတယ်။

 နေ့စဉ်အသစ်တက်လာတဲ့ ဂဏန်းများကို spread sheet မှာထည့်ပြီး အပ်ဒိပ်ပြန်တင်ပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။

Google Sheet app နဲ့ ဖွင့်လျင်တော့ ကိန်းဂဏန်းတွေနဲ့ ဂရပ်ပုံကိုပါဒီလင့်ကနေကြည့်လို့ရပါတယ်။
ဖိုင်မှာ တရုပ်ပြည်တွင်း နဲ့ WHO ဆိုပြီးsheet ၂ ခုပါပါတယ်။
https://drive.google.com/file/d/1aOczRSvalsEve5nsapNPEg1KwlpguVkw/view?usp=sharing

Dr Aung
09-02-2020

လူထုထဲမှာ နှာခေါင်းစည်း Mask သုံးလျင် ဘာတွေတွဲလုပ်ဖို့လိုမလဲ

မနေ့ကတွေ့ခဲ့တဲ့လူနာတယောက်ရဲ့ ဗဟုသုတနဲ့  စမတ်ကျပုံကိုသဘောကျလို့ပါ။ 

သူက စင်္ကာပူကို ဇန်န္နဝါရီလ  ၂၄ ကနေ ၂၇ သွားလည်ခဲ့ပါတယ်တဲ့။
ဆရာဝန်။  "စင်္ကာပူမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စပြန့်နေပြီနော် သိလား”
လူနာ။ “ကျမတို့ကအဲဒီအချိန်မှာ  Univresal Studio  ထဲမှာ”
ဆရာဝန်။ “အဲဒီထဲမှာ တရုပ်ပြည်ကတိုးရစ်တွေနဲ့ မဆုံဘူးလား “
လူနာ။ “ ဘယ်ပြောကောင်းမလဲ၊ နေရာတကာသူတို့ချည်းပဲ”
ဆရာဝန်။ “ စင်္ကာပူမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စပြန့်တာ တရုပ်တိုးရစ်အုပ်စုဆီကလို့ပြောတယ်နော်”
လူနာ။ “ ကျမတို့က အရာရာကိုကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားတယ်။
နှာခေါင်းစည်းကို အမြဲစည်းပြီး မကြာမကြာအသစ်လဲတယ်၊ လက်ကိုလည်း မကြာမကြာ အရက်ပျံဆေးရည်နဲ့ သုတ်ပြီး သန့်ရှင်းတယ်။ ရေနဲ့ ဆပ်ပြာနဲ့လည်း မကြာမကြာ ဆေးပါတယ်”
WHO က လူစုထဲမှာ သွားလာနေသူတွေအတွက် နှာခေါင်းစည်းကို မိမိအတွက် အကာအကွယ်အနေတဲ့ တပ်ဖို့  အားမပေးဘဲ  မိမိကနှာစေးချောင်းဆိုးလျင်သာ သူတပါးဆီမပြန့်အောင် တပ်ဖို့ အကြံပေးပါတယ်။

ဒါဆို လုံးဝအကာအကွယ်မပေးတာလားဆိုလျင်တော့ မဟုတ်ပါဘူး

၁။ မိမိမျက်နှာကို တိုက်ရိုက်စင်လာတဲ့ တံတွေးမှုန်တွေပါးစပ်နဲ့ နှာခေါင်းထဲ ဝင်မသွားအောင်  အကာကွယ်ပေးပါတယ်။
ဒီလိုကာကွယ်ပေးတယ်လို့ဆိုရာမှာ နှာခေါင်းစည်းကို တောက်လျှောက်တပ်ထားလို့ အကာကွယ်ရတာမဟုတ်ပါ။
မိမိအနားမှာ နှာချေ ၊ ချောင်းဆိုးသူရှိလို့ မိမိမျက်နှာ နဲ့နှာခေါင်းစည်းကို တံတွေးနဲ့ နှာရည်တွေ စင်တယ်လို့ သံသယရှိလျင် ချက်ချင်း စနစ်တကျဖြုတ်ပြီး သေသေချာချာ စွန့်ပစ်ရပါမယ်။  အကြာကြီးဆက်တပ်ထားလျှင်တော့ အပြင်မျက်နှာပြင်မှာကပ်နေတဲ့ တံတွေးထဲကပိုးကို အသက်ရှုသွင်းလျင် စုပ်ယူမိမှာပါ။ သာမန်နှာခေါင်းစည်းက ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ဘက်တီးရီးယားလို သေးငယ်တဲ့ အမှုန်တွေကို စစ်မပေးနိုင်လို့ပါ။
ပြီးတာနဲ့ လက်ကို သန့်ရှင်းရေးလုပ်ရပါမယ်။
ပြီးတော့မှ နောက်ထပ် နှာခေါင်းစည်းအသစ်ကိုတပ်ရပါမယ်။
မျက်နှာကိုစင်တယ် ထင်လျင် မျက်နှာကိုပါသန့်ရှင်းပါ။
နှာခေါင်းစည်းမှာ တခုခုကပ်နေတယ်။ စိုနေတယ်ဆိုတာနဲ့ ချက်ချင်းလဲရပါမယ်။

၂။ ကြီးမားနဲ့ အမှူန်တွေ ဖူန်တွေနှာခေါင်းနဲ့ ပါးစပ်ထဲ မဝင်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

၃။ မျက်နှာ နဲ့ မှာခေါင်းကို မကြာခကိုင်တွယ် ပွတ်သတ်တတ်သူများ မသန့်တဲ့လက်နဲ့ မျက်နှာ၊ နှာခေါင်းတို့ကို အလွယ်တကူမကိုင်မိအောင် ကာကွယ်ပါတယ်။
၂၀၁၆ က သုတေသနတခုအရလူတယောက်ဟာ မိမိမျက်နှာ ကို တနာရီမှာ  ၂၃ကြီမ်အထိ ထိကိုင်တတ်တယ် ဆိုပါတယ်။ အကယ်၍ မိမိလက်ကို သန့်ရှင်းအောင်မလုပ်နိုင်မီ ဒီလိုမကိုင်တွယ်မိအောင် နှာခေါင်းစည်းက အတိုင်းအတာတခုအထိ အကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
လူထုထပ်တဲ့ နေရာ  အထူးသဖြင့် လူပေါင်းစုံနဲ့ နီးနီးကပ်ကပ်နေရတဲ့ ရထားတို့ ဘတ်စ်ကားတို့စီးတဲ့အခါမှာ အထက်မှာရေးထားသလို လုပ်နိုင်မယ် လက်ကိုသန့်ရှင်းနိုင်မယ် ဆိုလျင်တော့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းက ကူးတဲ့ ရောဂါတွေ ကူးစက်ခံရခြင်းကနေ အထိုက်လျောက် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ အရက်ပျံ ( 65-70 %) လက်သုတ်လိမ်းပိုးသတ်ဆေးရည်ကလေးဆောင်ထားတာကောင်းပါတယ်။

Dr David Carrington, of St George's, University of London, told BBC News "routine surgical masks for the public are not an effective protection against viruses or bacteria carried in the air", which was how "most viruses" were transmitted, because they were too loose, had no air filter and left the eyes exposed.
But they could help lower the risk of contracting a virus through the "splash" from a sneeze or a cough and provide some protection against hand-to-mouth transmissions.
A 2016 study from New South Wales suggested people touched their faces about 23 times an hour.

Dr Aung
07/05/2020

https://www.bbc.com/news/health-51205344
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25637115
https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/when-and-how-to-use-masks
https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public

ဝူဟန်းဗိုင်းရပ်စ် Novel Corona Virus 2019 နဲ့ Remdesivir ဆေး

ဝူဟန်းဗိုင်းရပ်စ် Novel Corona Virus 2019 နဲ့  Remdesivir  ဆေး

လူနာတယောက်မှာကုလို့ရတဲ့အဖြေတခုတည်းကိုကြည့်ပြီး စမ်းသပ်နေဆဲဆေးတခုရဲ့တကယ့်သေချာပေါက်အာနိသင်လို့ ထင်မှာစိုးလို့ရေးရပေမယ့် ဆေးတွေ့ပြီဆိုပြီးဝမ်းသာနေသူတွေကို  မျှော်လင့်ချက် ရိုက်ချိုုးသလိုဖြစ်သွားခဲ့သော် တောင်းပန်ပါတယ်။ 

တဘက်ကလည်း ဆေးတွေ့ပြီဆိုပြီး လိုအပ်တွေ့ကာကွယ်မှုတွေကို လုပ်တာမှာ ပေါ့လျှော့သွားတာမျိုး မဖြစ်စေချင်လို့ပါ။ 

New Celehits ဆိုတဲ့ စာမျက်နှာမှာရေးထားတဲ့ " အမေရိကန်အခြေစိုက် ဆေးကုမ္ပဏီ Gilead Sciences ကထုတ်လုပ်လိုက်တဲ့ Remdesivir ဆေးကို U.S.မှာ ဝူဟန်ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်နေတဲ့ လူနာကို စမ်းသပ် ကုသရာ တစ်ရက်အတွင်း သက်သာ ပျောက်ကင်းလာကြောင်း၊ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး မရှိကြောင်း၊ "  ဆိုတာ နဲ့ပတ်သက်ပြီးရှင်းပြတာပါ။ 

Remdesivir  ဆိုတဲ့ဆေးကိုထုတ်တဲ့ကုမ္ပဏီက သူတို့ရဲ့ဆေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတင်ထားတဲ့ထုတ်ပြန်ချက်ကိုပဲကိုးကားပြမှာပါ။ မူရင်းကဒီမှာပါ။ 

https://www.gilead.com/news-and-press/company-statements/gilead-sciences-statement-on-the-company-ongoing-response-to-the-2019-new-coronavirus

လိုရင်းကိုပဲထုတ်နှုတ်ရေးပါမယ်။ 

၁။  Remdesivir  ဆိုတဲ့ဆေးကို ကမ္ဘာ့ဘယ်နိုင်ငံမှာမှ အကျိုးအာနိသင် နဲ့ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းမှုတို့နဲ့ပတ်သက်ပြီး မှတ်ပုံတင်ထားခြင်းမရှိသေးပါ။ (စမ်းသတ်တာတွေမပြည့်စုံသေလို့ပါ)

၂။ လက်ရှိဝူဟန်းကစတဲ့ 2019-nCoV ဆိုတဲ့ ဗိုင်းရပ်ကိုနိင်တယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားလည်းမရှိသေးပါ။  " While there are no antiviral data for remdesivir that show activity against 2019-nCoV at this time," 

၃။ ဒီဆေးကလူကိုဒုက္ခပေးတဲ့ အလားတူ တခြားကိုရိုနာဗိုင်းပ်စ်မျိုဖြစ်တဲ့ SARS  နဲ့ MERS CoV တို့ကိုကုနိုင်တယ်ဆိုတာ ဓါတ်ခွဲခန်းစမ်းသပ်မှူနဲ့ တိရိစ္ဆာန်တွေမှာ စမ်းသပ်ထားတဲ့ အဖြေတွေပဲရှိပါသေးတယ်။ လူမှာစမ်းထားတယ်လို့မပါသေးပါ။ 

၄။ ကုမ္ပဏီအနေနဲ့ ဒီဆေးကို လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ 2019-nCoV ကို ဘေးကင်းစွာနဲ့ ကုနိုင်စွမ်းရှိမရှိ စနစ်တကျသုတေသနလုပ်ခွင့်ရဖို့ တရုပ်ကျန်းမာရေးဌာနနဲ့ညှိနေတယ်ဆိုပါတယ်။ 

၅။ ကုမ္ပဏီက ဒီဆေးရဲ့ ဝူဟန်းဗိုင်းရပ်စ်ကိုကုနိုင်တယ်ဆိုတာကို ဓါတ်ခွဲခန်းမှာ စမ်းပြနိုင်ဖို့ အလျင်မြန်အားထုတ်နေပါတယ် " We are also expediting appropriate laboratory testing of remdesivir against 2019-nCoV samples." ဆိုတဲ့အတွက် ဒီဆေး ဝူဟန်းဗိုင်းရပ်စ် 2019-nCoV ကိုနိုင်တယ်ဆိုတဲ့အထောက်အထားက ပြစရာ ဓါတ်ခွဲခန်းစမ်းသပ်အဖြေကိုမရှိသေးတာပါ၊။

၆။ သူတို့ဆေးကို လူနာရဲ့ အခြေအနေအရ ကုရာနတ္ထိဖြစ်နေလို့ စမ်းသပ်ချင်ပါတယ်ဆိုတဲ့ ဆရာဝန်တချို့ကိုဒေသဆိုင်ရာ ကျင့်ထုံးနဲ့အညီစမ်းသုံးဖို့ ဒီဆေးကိုထုတ်ပေးတာမျိုးတော့ရှိပါတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒါတောင် ဥပဒေနဲ့ကျင့်ဝတ်တွေကိုဘယ်လောက်လိုက်နာတယ်မပြောတတ်ပါ။ 

 အချုပ်ကတော့ဒီ Remdesivir  ဆိုတဲ့ဆေးက ဝူဟန်းဗိုင်းရပ်စ် 2019-nCoV ကိုနိုင်တယ်ဆိုတဲ့အထောက်အထား ဘာမှမရှိသေးသလို တခြားပိုးတွေကိုကုဖို့လည်းလိုင်စင်မရသေးဘဲ လူမှာစမ်းသပ်မှုတွေတောင်  တရားဝင်မလုပ်ရသေးတဲ့ စမ်းသပ်ဆဲဆေးဖြစ်ပါကြောင်း ။ 

ဒီနေရာမှာအကြောင်သင့်လို့ ဆေးသစ်တခုကိုမှတ်ပုံတင်သုံးခွင့်ရဖို့လုပ်ရတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တချို့ကိုပြောပါရစေ။ https://www.fda.gov/patients/learn-about-drug-and-device-approvals

• ပထမဆုံးဆေးတွေရဲ့ အာနိသင်ကို ဓါတ်ခွဲခန်းမှာစမ်းသပ်ပါတယ်။ 
• ပြီးမှ တိရိစ္ဆာန်တွေမှာ အာနိသင်နဲ့ ဘေးကင်းမှုကို  စမ်းပါတယ်။ 
• ရလာတဲ့အဖြေတွေကို  FDA and a local institutional review board (IRB) တို့က စစ်ဆေးပြီး အာနိသင်လည်းရှိ ဘေးလည်းကင်းပြီဆိုပြီးလက်ခံမှ လူတွေမှာ စမ်းသပ်ပါတယ်။  
• လူမှာစမ်းဖို့ လိုက်နာရတဲ့ကျင့်ဝတ်တွေဥပဒေတွေအများကြီးရှိပါတယ်။ 
• လူမှာစမ်းတာကို Phase one ကနေ  phase four trails ဆိုပြီး လပေါင်းများစွာ တဆင့်ပြီးတဆင့်လုပ်ရပါတယ်။ 
• ရလာတဲ့ အဖြေတွေကို FDA review teams က ပြန်စိစစ်ပြီး မှ ဈေးကွက်မှာ တင်ဖို့ ထုတ်ခွင့်ပြုမပြုဆုံးဖြတ်ပါတယ်။ 
• ဈေးကွက်တင်ပြီးနောက်မှာလည်း သုတေသနတွေဆက်လုပ်ပါတယ်။ 
• တချို့ဆေးတွေဆို ဈေးကွက်တင်ပြီး မှာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအသစ်တွေထပ်တွေ့လို့ရုပ်သိမ်းလိုက်ရတာရှိသလို ( ဥပမာ Thalidomide) ,  အာနိသင်အသစ်တွေတွေ့လာလို့ ကုထုံးအသစ်အတွက် သုတေသနတွေထပ်လုပ်ပြီး သုံးစွဲခွင့်အသစ်တိုးလာတာတွေလည်း (ဥပမာ Aspirin, Viagara) ရှိပါတယ်။ 

တခါတလေမှာ ဆေးကုမ္ပဏီတွေက စည်းကမ်းတင်းကြပ်တဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေမှာ သုတေသနတွေကိုမလုပ်ဘဲ စည်းကမ်းလျော့ရဲတဲ့ တတိယကမ္ဘာနိုင်ငံတွေမှာသုတေသနလုပ်ပါတယ်။ 

တချို့မှာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကိုခံစားရလို့ လူစဉ်မမှီဖြစ်ကုန်တာကို ကုမ္ပဏီကလျော်ကြေးမဖြစ်စလောက်ပေးပြီးဖုံးထားတာမျိုးလည်းရှိပါတယ်. 

အထူးသဖြင့်ဝူဟန်းအခြေအနေလို ကပ်ရောဂါဖြစ်ချိန်ကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး ဆရာဝန်တွေကိုစည်းရုံးကာ ကျင့်ဝတ်နဲ့မညီတဲ့သုတေသနတွေပြုတတ်ကြပါတယ်။ 

ဥပမာတခုအနေတဲ့ ၁၉၉၆ခုတုန်းက နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံမှာ ကလေးဦးနှောက်အမှေးရောင်ရောဂါတွေဖြစ်တော့ နာမယ်ကြီး ဆေးကုမ္ပဏီ Pfizer ရဲ့  Trovan ဆိုတဲ့ဆေးတွေကိုလူနာမိဘတွေသဘောတူညီချက်ကိုမယူဘဲ စမ်းသုံးခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ပြသနာတခုကို ၂၀၀၀ခုနှစ်မှာပေါ်ထွက်လာပါတယ်။ စမ်းသပ်ခံကလေး ၅ယောက်သေပြီး အများအပြား မသန်မစွမ်းဖြစ်ကြပါတယ်။  အကျင့်ပျက်ကျန်းမာရေးအရာရှိတွေလည်းပါဝင်ပတ်သက်တယ်ဆိုပါတယ်။ 

https://www.worldpress.org/Africa/1190.cfm

အခုလည်းတရုပ်မှာ ကပ်ရောဂါဆိုးကျနေတဲ့ချိန်  ဆေးထုတ်မယ့်ကုမ္ပဏီ Gilead  ကအခွင့်ကောင်းယူကာ တရုပ်အစိုးရထံသုတေသနလုပ်ခွင့်တောင်းနေတာပါ။  ဒီလိုစမ်းသပ်ချက် မပြည့်စုံသေးတဲ့ဆေးတခုကို သေကောင်ပေါင်းလဲဖြစ်ပြီး ကုစရာဆေးမရှိတဲ့သူတွေမှာ စမ်းသပ်သုံးစွဲကြည့်ဖို့ဆိုတာကိုတော့ (၁) ကျင့်ဝတ် (၂) ဥပဒေတွေနဲ့ ညီမညီကြည့်ရမှာပါ။ တရုပ်က သဘောတူမတူဆိုတာလည်းသူတို့ရဲ့သုတေသနစည်းကမ်းတွေပေါ်တည်မှာပါ။ 

New Celehits ဆိုတဲ့ စာမျက်နှာမှာရေးထားတဲ့ " အမေရိကန်အခြေစိုက် ဆေးကုမ္ပဏီ Gilead Sciences ကထုတ်လုပ်လိုက်တဲ့ Remdesivir ဆေးကို U.S.မှာ ဝူဟန်ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်နေတဲ့ လူနာကို စမ်းသပ် ကုသရာ တစ်ရက်အတွင်း သက်သာ ပျောက်ကင်းလာကြောင်း၊ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး မရှိကြောင်း၊ "  ဆိုတာ နဲ့ပတ်သက်ပြီး  New England Medical Journal မှာ  case study တခုကိုကိုးကားတယ်လို့ယူဆပါတယ်။ 

ယူအက်စ်မှာ ပထမဆုံးဝူဟန်းဗိုင်းရပ်ကူးခံရတဲ့လူနာတယောက်ကိုစမ်းပေးတာတော့မှန်ပါတယ်။ 
အဲဒီလူနာအခြေနေအတော်ဆိုးလာလို့စမ်းပေးတာဆိုပါတယ်။ 
အကြောဆေးအနေနဲ့ပေးပြီးနောက်တရက်မှာသက်သာလာပါတယ်။ 
ဘာဆိုးဆိုးရွားရွားဘေးထွက်ဆိုးကြိုးမှ မကြုံခဲ့ပါ။ 
ဒါပေမယ့်လူနာတယောက်တည်းကိုပေးလို့ရလာတဲ့ ရလာဒ်နဲ့ ဆေးရဲ့အာနိသင်နဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကြိုးတွေကို ပြောလို့မရတဲ့အတွက် စနစ်တကျ randomized controlled trials တွေလုပ်ပြီးမှ ဆေးရဲ့အာနိသင်နဲ့ ဘေကင်စွာသုံးလို့ရမရဆိုတာ တွေကိုသေချာပြောနိုင်မှာပါလို့ အဲဒီ နယူးအင်္ဂလန်ဆေးဂျာနယ်မှာအခုလိုရေးထားပါတယ်။ 
Although a decision to administer remdesivir for compassionate use was based on the case patient’s worsening clinical status, randomized controlled trials are needed to determine the safety and efficacy of remdesivir and any other investigational agents for treatment of patients with 2019-nCoV infection.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2001191

 ရေနစ်နေသူအတွက်တော့ကောက်ရိုးတမျှင်ပါ။ မျှော်လင့်ချက်တော့ရှိပါတယ်။ မျှော်လင့်တဲ့အတိုင်းဖြစ်ချင်မှလည်းဖြစ်လာမယ်ဆိုတာကိုတော့ ပြင်ဆင်ထားရမှာပါ။

ဒေါက်တာအောင် 

 02/02/2020

ကိုးကား

၁။ https://news.celehits.com/?p=8552&unapproved=118&moderation-hash=7307b7a67ce97c1271da04a2227e636a#comment-118
၂။ https://www.gilead.com/news-and-press/company-statements/gilead-sciences-statement-on-the-company-ongoing-response-to-the-2019-new-coronavirus
၃။  https://www.fda.gov/patients/learn-about-drug-and-device-approva
၄။ https://www.worldpress.org/Africa/1190.cfm
၅။ https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2001191